صنایع انرژی‌بر اروپا در آستانه رکود و تعطیلی!

از اوکراین و روسیه تا ایران! کدام کشور می‌‌تواند کسری سوخت زمستان امسال اروپا را جبران کند؟ اروپا در بحران سخت انرژی به سر می‌‌برد و با نزدیک شدن به فصل سرما، هر روز بخشی از این کوه یخ نمایان می‌‌شود.

روزنامه ایران: در حال حاضر، به نظر می‌‌رسد که بزرگترین مشکل در بازار انرژی اروپا به بهای بالای گاز طبیعی باز می‌گردد که موج نگرانی را در سراسر این قاره به راه انداخته، تورم را افزایش داده، صنایع را مختل کرده و مردم عادی را هنگامی که صورت‌حساب‌های برق و گاز خود را می‌‌بینند، شوکه می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! اما بزودی بحران پیچیده‌تر از آنچه هست، خواهد شد. به طوری که برخی از صنایع اروپا در آستانه رکود و تعطیلی هستند و احتمال قطع برق شرایط را بدتر می‌‌کند. «بلومبرگ» گزارش می‌‌دهد: «در صنعت آلومینیوم، بستن کارخانه ذوب یک تصمیم دردناک است. هنگامی که برق قطع شود و دیگ‌های تولید به دمای اتاق برسند، ممکن است ده‌ها میلیون دلار و ماه‌ها زمان برای بازگرداندن آنها به حالت فعال هزینه شود. اکنون برخی از کارخانه‌های آلمان و اسپانیا در آستانه این شرایط سخت هستند.»   «پلنر» نیز در این باره می‌‌نویسد: «صنایع اروپایی با افزایش نگرانی‌ها از تأمین پایدار انرژی، سهمیه بندی و قیمت بالای انرژی، با بحران مواجه شده‌اند. مدیر آرسلور میتال در آلمان اعلام کرده از اواخر سپتامبر تولید کوره بلند شماره سه این شرکت در برمن با ظرفیت تولید سالانه ۱.۲ میلیون تن چدن متوقف خواهد شد. این شرکت در سه ماهه چهارم سال میلادی نیز تولید در کارخانه کوره القایی‌ هامبورگ، جایی که مفتول فولادی را تولید می‌کند، متوقف خواهد کرد. کاهش ساعات کار در هر دو شرکت آغاز شده است و به گفته مدیر آرسلورمیتال آلمان، قیمت برق و گاز تولید را برای این شرکت غیر اقتصادی کرده است و با توجه به تأمین ۲۵ درصد نیاز کشور از محل واردات این صنعت با مشکلات جدی روبه‌روست.» در همین حال، رسانه‌های اروپا از احتمال قطع برق و حتی گاز در ماه‌های آتی می‌‌نویسند و به دولت‌ها هشدار می‌‌دهند که این مسأله به تشدید بحران انرژی می‌‌انجامد و صنایع را به تعطیلی می‌‌کشاند.   شوک قیمتی اروپاییان بهای گاز طبیعی در اروپا، اکنون حدود 10 برابر بیشتر از میانگین یک دهه گذشته و حدود 10 برابر گرانتر از بهای آن در ایالات متحده امریکا است. کارشناس بازارهای جهانی گاز در گروه انرژی راپیدان معتقد است بهای گاز طبیعی در اروپا چنان گران است که گویی مردم برای هر بشکه نفت خام، 500 دلار پرداخت می‌کنند. به گفته مونتون، اوضاع در اروپا به نقطه بحران رسیده و مردم با قیمت‌های نجومی گاز روبه‌رو هستند، درحالی‌که هنوز چندماهی با فصل زمستان که در آن تقاضا برای گاز طبیعی به اوج می‌رسد فاصله وجود دارد.   در روزهای اخیر قیمت گاز باز هم افزایش داشت. خط لوله نورد استریم-۱ که از زیر دریای بالتیک برای تأمین انرژی آلمان و دیگر بخش‌های اروپا عبور می‌کند، قرار بود پس از سه روز توقف به‌منظور اجرای عملیات تعمیر و نگهداری در ساعت یک بامداد روز شنبه (۱۲ شهریورماه) فعالیت خود را از سر بگیرد. اما این اتفاق نیفتاد. مسکو تحریم‌های غرب را دلیل اختلال در عملیات معمول و تعمیر و نگهداری خط لوله نورد استریم-۱ اعلام کرده است. پس از اینکه روسیه اعلام کرد یکی از خطوط لوله اصلی تأمین گاز به اروپا برای مدت نامعلومی بسته خواهد ماند، قیمت گاز اروپا تا 30 درصد افزایش یافت و نگرانی‌ها در مورد کمبود و سهمیه‌بندی گاز در اروپا بیشتر شد. 3 الی 4 روز توقف در این خط، قیمت‌ها را تا 272 یورو در هر مگاوات ساعت (MWh) بالا برد.   البته بحران چندان از مرزهای ایران دور نیست. ترکیه نیز گازبهای خانگی را بیش از ۲۰ درصد و صنایع سنگین را ۵۰ درصد افزایش داده است. کارشناسان می‌‌گویند که روشن نیست که صنایع و خانواده‌ها می‌توانند تا کجا دوام آورند. برای مثال بخش اقتصادی دانشگاه آکسفورد می‌‌نویسید که بخش‌های بزرگی از انگلستان در انتظار تورم دو رقمی ناشی از قیمت‌های فورانی انرژی و پسرفت شدید در برآوردهای تولید ناخالص داخلی است. وضع اروپا هم چندان بهتر نیست. به نظر می‌رسد که بخش صنایع اروپا در ماه‌های آینده با رکود روبه‌رو شود و خانواده‌ها هم از پیامدهای بحران کنونی در امان نخواهند بود.   راه حل چیست؟ بررسی‌ها نشان می‌‌دهد که صرفه‌جویی، استفاده از نیروگاه‌های اتمی و انرژی‌های تجدیدپذیر و در نهایت استفاده از نفت کشورهای تحت تحریم امریکا از جمله ایران می‌‌تواند راهکاری برای کاهش شدت بحران انرژی اروپا باشد. با افزایش قیمت انرژی برخی از خانواده‌های اروپایی از جمله انگلیسی‌ها روند صرفه‌جویی را آغاز کرده‌اند. اما این کافی نیست. فاتح بیرول، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: «تهاجم روسیه سبب شد، ملاحظات امنیت انرژی در اروپا بازتعریف شود. انتظار می‌رود در نتیجه عدم تأمین امنیت انرژی، تمایل به انرژی هسته‌ای در اروپا و سایر مناطق جهان یک گام به جلوتر برود اما احیای مجدد هسته‌ای در واقعیت مملو از مشکلات بسیاری است.» با توجه به این مسائل، اکنون نفت ایران و ونزوئلا، گزینه‌های دیگری برای تأمین بخشی از نیاز بازار به شمار می‌‌رود که در صورت افزایش عرضه حداقل به کاهش قیمت‌ها کمک خواهد کرد. دیروز قیمت نفت خام با بیش از 3 درصد افزایش به 96 دلارو 44 سنت برای هر بشکه، در زمان تنطیم این گزارش رسیده بود. البته در مورد گاز شرایط متفاوت است و ایران نمی‌تواند نیاز گازی اروپا را حداقل تا 5 سال آینده رفع کند. با این حال، دنیل یرگین، کارشناس انرژی به المانیتور می‌‌گوید: «با توجه به این شرایط، افزودن ایران به عرضه جهانی، کم اهمیت نخواهد بود». اما اروپایی که عنوان می‌‌کند «روسیه از انرژی به عنوان سلاح اقتصادی استفاده می‌‌کند»، آیا رفتار متفاوتی در قبال انرژی تولیدی ایران خواهد داشت؟     انتهای پیام/      

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: گاز طبیعی قیمت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۴۵۰۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دهه ۹۰؛ دهه‌ی «رکود، عبرت، تجربه»

خبرگزاری تسنیم قرار است در پرونده‌ی «دهه‌ی رکود، عبرت، تجربه» به تفصیل و در گفتگو با صاحبنظران و کارشناسان به بررسی وضعیت اقتصاد ایران در دهه‌ی ۹۰، دلایل و ریشه های افول اقتصاد در این دهه و راه‌حلهای جبران این خسارت در سالهای پیش رو بپردازد. - اخبار اقتصادی -

گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم- 

وقتی میان فعالان اقتصادی از دهه‌ی 1390 شمسی سخن به میان می‌آید، تصویر یک دهه «عقب‌ماندگی»، «تعطیل نسبی مسائل اقتصادی» و «انباشت چالش‌های اقتصادی» در ذهن‌هایشان نقش می‌بندد و زمانی که می‌خواهند در موردش صحبت کنند، هر یک از زاویه‌ای آسیب‌های این دهه را بر می‌شمرند: از وضعیت نامناسب شاخص‌های کلان اقتصاد تا رکود در کسب‌و‌کارهای خرد و کلان، از آسیب‌های تشدید تحریم‌ها تا انفعال دولت‌ها در برابر تحریم و بی‌توجهی به برنامه‌ها و سیاست‌های «خنثی‌کردن اثر تحریم‌ها».

تاجران زبده و پژوهشگران اقتصاد بین‌الملل نیز از «شرطی‌کردن اقتصاد» نسبت به مذاکره با غرب می‌گویند و بی‌توجهی به سیاست اصولی «ترجیح شرق به غرب»؛ آن هم درست در دهه‌ای که قدرت اقتصادی در حال انتقال از غرب به شرق بود. دهه‌ی 1390 چه بود و چه مختصاتی داشت؟ آن دوران تمام شده یا دهه‌ی جدید، دهه‌ی 1390 جدیدی است!؟  

افول شاخص‌های کلان

میانگین رشد اقتصادی دهه‌ی 1360 -با وجود آثار انقلاب و مشکلات ناشی از جنگ تحمیلی- برابر با 4.3 درصد بود. این شاخص در دهه‌ی 1370 برابر با 3.1 درصد و در دهه‌ی 1380 برابر با 4.4 درصد بود. میانگین رشد اقتصادی پس از انقلاب (از 1360 تا پیش از آغاز دهه‌ی 1390) نیز برابر با 3.9 درصد بود. این در حالی است که میانگین رشد اقتصادی در دهه‌ی 1390 به 0.9 درصد کاهش یافت.

درآمد ملی سرانه که در سال 1390 برابر با 8.1 میلیون تومان بود در سال‌های پس از آن کاهش یافت؛ تا جایی که میانگین درآمد سرانه در این دهه به 7.4 میلیون تومان (به قیمت ثابت سال 1390) رسید. فقر مطلق که از 46.8 درصد در سال 1989 میلادی (تقریباً معادل سال 1368؛ سال پایانی جمگ تحمیلی) به 12.3 درصد در سال 2011 میلادی (تقریباً معادل سال 1390 شمسی) رسیده بود، در دهه‌ی تعطیل اقتصاد ایران دوباره افزایش یافت و به 21.9 درصد در سال 2020 میلادی (تقریباً معادل 1399 شمسی) رسید؛ به عبارت دیگر قدرت خرید عموم مردم در این دهه آب رفت و فقر مطلق نیز تقریباً دو برابر شد.

تحریم و انفعال

در تحلیل دهه‌ی 1390 نمی‌توان از نقش تحریم‌ها غافل شد؛ تشدید تحریم‌های ظالمانه از ابتدای دهه‌ی 1390 به این سو حتماً به اقتصاد ایران آسیب زد اما انفعال سیاست‌گذار در برابر تحریم‌ها نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه -یعنی افول شاخص‌های کلان اقتصادی- داشت.

کاهش وابستگی اقتصاد به نفت در دهه‌ی 1390، نه یک سیاست مطلوب سیاستگذار بلکه همواره اجبار بود. از دل همین اجبار بود که کلان‌ایده‌ی «مذاکره برای رفع تحریم‌ها» و «رفع‌تحریم به مثابه حل همه‌ی مشکلات از آب خوردن تا بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی» زاییده شد.

سیاستمدارِ عادت‌کرده به زیستِ نفتی که نظم آمریکایی جهان را نیز پذیرفته بود، حتی به‌زور هم حاضر به ترک اعتیاد اقتصاد ایران به نفت نبود. می‌خواست دوباره ذیل نظم آمریکایی، نفت بفروشد و گرد و غبار ضعف کارآمدی مدیریت و سیاست‌های اقتصادی‌اش را زیر فرش درآمد نفتی پنهان کند. «برجام» را تجربه کرد و با خروج آمریکا از برجام، سرش به سنگ خورد. از این منظر، دهه‌ی 1390 را باید دهه‌ی تجربه و عبرت نیز نامید. سیاستمدار در این دهه، عملاً اقدام جدی‌ای برای درمان عیوب ساختاری اقتصاد ایران از جمله تصدی‌گری افراطی دولت، بودجه‌بندی معیوب و نامتوازن، وجود هزینه‌های زائد و مسرفانه و ...  نکرد.

تغییر نظم بین‌الملل

از دیگر ویژگی‌های مهم دهه‌ی 1390 نیز سرعت گرفتن تغییر نظم بین‌المللی بود. در این دهه قدرت اقتصادی به مرور از غرب به شرق -به‌طور خاص آسیا- منتقل شد. در سال 2011 تولید ناخالص داخلی آمریکا (بر اساس دلار برابری قدرت خرید) معادل 15600 میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی چین برابر با 13740 میلیارد دلار بود. در سال 2017 ورق برگشت و اقتصاد چین از اقتصاد آمریکا بزرگ‌تر شد. تولید ناخالص داخلی چین در 2024 برابر با 35290 میلیارد دلار است در حالی که این شاخص برای اقتصاد آمریکا برابر با 28780 میلیارد دلار است. رشد اقتصادی هند و سایر اقتصادهای نوظهور آسیایی نیز مشابه بود.

در میانه‌ی این تغییر نظم مهم در دهه‌ی 1390، دولت در ایران عملاً روابط اقتصادی با شرق را از اولویت خارج کرد و تمام تخم‌مرغ‌هایش را در سبد مذاکره با غرب برای رفع تحریم‌ها گذاشت. رای آوردن ترامپ در ایالات متحده، قدرت گرفتن بن‌سلمان در عربستان، کرونا و سقوط قیمت نفت را نیز باید به لیست اتفاقات شاخص این دهه اضافه کرد.

درس‌هایی برای آینده

خلاصه اینکه در دهه‌ی 1390 یک دهه «رکود»، انباشت چالش‌های اقتصادی و تعطیل نسبی مسائل اقتصادی را شاهد بودیم. در عمل دولت‌ها در اقتصاد داخلی، اصلاح «عیوب ساختاری» را به‌تعویق انداختند و در نسبت اقتصاد ملی با دنیای خارج، بدون توجه به تغییر نظم بین‌الملل تمام تخم‌مرغ‌ها را در سبد مذاکره با غرب برای «رفع تحریم» گذاشتند و استراتژی «خنثی‌سازی اثر تحریم» را  کنار گذاشتند؛ در حالی که در ابتدای دهه، با ابلاغ «سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی» راه‌ها نشان داده شده بود و در انتهای دهه نیز در «بخش اقتصادی بیانیه‌ی گام دوم»، مجدداً بر آن‌ها تاکید شد. در واقع سیاستگذار در این دهه دست به «تجربه‌»‌ای خارج از سیاست‌های کلی نظام زد و درس «عبرت»ی برای دهه‌های پیش رو شد.

حال آیا ما از تجربه‌های دهه‌ی 1390 درس خواهیم گرفت!؟ گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم قرار است در پرونده‌ی «دهه‌ی رکود، عبرت، تجربه» به تفصیل و در گفتگو با صاحبنظران و کارشناسان به بررسی وضعیت اقتصاد ایران در دهه‌ی 90، دلایل و ریشه های افول اقتصاد در این دهه و راه‌حلهای جبران این خسارت در سالهای پیش رو بپردازد.

انتهای پیام/